Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΆΚΗ-ΡΟΥΚ


                                            ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ









ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε στην Αθήνα τον
Φεβρουάριο του 1939. Γονείς της οι Γιάννης Αγγελάκης και Ελένη
Σταμάτη. Είναι πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη, που διατηρούσε
φιλικές σχέσεις με τον πατέρα της. Μόλις στα 17 της χρόνια δημοσιεύει
στο περιοδικό<< Καινούργια εποχή >>το ποιήμα της «Μοναξιά» μετά από
παρότρυνση του Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος έστειλε γράμμα
στον Γιάννη Γουδέλη, τον διευθυντή της Καινούργιας εποχής γράφοντας:
«Παρακαλώ, δημοσιεύστε αυτό το ποίημα, το έχει γράψει μία κοπέλα που
δεν έχει βγάλει ακόμα το γυμνάσιο. Είναι το ωραιότερο ποίημα που
διάβασα ποτέ!». Από τότε άνοιξε ο δρόμος για την ενασχόληση της με την
ποίηση και τη μετάφραση. Όπως ανέφερε και η ίδια ήταν μεγάλη η
είσοδος της στην ποίηση. Άρθρα για την ποίηση και την μετάφραση της
ποίησης έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Το έργο της έχει
μεταφραστεί σε περισσότερες των δέκα γλωσσών και ποιήματα της
εμπεριέχονται σε λογοτεχνικές ανθολογίες. Αρχή και τέλος για εκείνη η
ποίηση του Κ.Π. Καβάφη. Σπούδασε ξένες γλώσσες στην Αθήνα,
τη Γαλλία και την Ελβετία. Ήταν διπλωματούχος μεταφράστρια διερμηνέας. Έίχε μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς
Πούσκιν, Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόβσκι, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ κ.ά..
Για εκείνη στόχος στην ποίηση δεν υπάρχει. Το μόνο που μπορεί να δεχτεί
είναι το ερέθισμα, αυτό που λέμε έμπνευση. Η ποίησή της διακρίνεται
από μια έντονη καταφυγή σε φανταστικές χώρες.
Το 1962 τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Ποίησης της πόλης
της Γενεύης (Prix Hensch). Το 1985 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο
Ποίησης. Έχει δώσει διαλέξεις και διάβασε ποιήματά της σε
Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και Καναδά (Harvard, Cornell, Darmouth,
N.Y.State, Princeton, Columbia κ.α.) Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα
και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Το 2014 βραβεύτηκε με το
Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της.
Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 2020
Πρωτοδημοσίευσε στην Καινούργια εποχή το 1956. Έργα της είναι:
 Λύκοι και σύννεφα (1963)
 Ποιήματα 63-69, (1971)
 Μαγδαληνή, το μεγάλο θηλαστικό (1974)
 Τα σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης (1977)
 Ο θρίαμβος της σταθερής απώλειας (1978)
 Ενάντιος έρωτας (1982)
 Οι μνηστήρες (1984)
 Όταν το σώμα (1988)
 Επίλογος αέρας (1990)
 Άδεια φύση (1993)
 Λυπιού (1995)
 Ωραία έρημος ωραία η σάρκα (1996)
 Η Ύλη Μόνη (2001)
 Μεταφράζοντας σε έρωτα της ζωής το τέλος (2003)
 Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα (2005)
 Η ανορεξία της ύπαρξης (2011)
 Ποίηση 1963-2011 (ανθολογία), εκδ. «Καστανιώτη», Αθήνα 2014, 512
σελ., ISBN 978-960-03-5718-9
 Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι, 2016 εκδόσεις Καστανιώτη.

Πλούσιο είναι και το μεταφραστικό της έργο:

 Α. Φασιανός, Κέδρος, 1980
 Σβαρτς, Ε., Ο δράκος, Κάλβος, 1981
 Σύγχρονοι αμερικανοί ποιητές, Ύψιλον [ανθολόγηση, μετάφραση],
1983
 Δημήτρης Μυταράς, Κέδρος, 1984
 Layton, Irving, Εδώ αγάπησε φλεγόμενη η Σαπφώ, Libro, 1985
 Στην Αστόρια, Νέα Υόρκη, Κέδρος,1987
 Mayakovsky, Vladimir, Πως φτιάχνονται τα ποιήματα, Ύψιλον,1988
 Σπανίδου, Ειρήνη, Το φίδι του Θεού, Κέδρος,1988
 Thomas, Dylan Marlais, 1914-1953, Κάτω από το γαλατόδασος,
Ερμείας, 1990
 Gronowicz, Antoni, Garbo, Libro,1991
 Drot, Jean - Marie, Η επιστροφή του κουλού Οδυσσέα, Μέδουσα, 1992
 Mackridge, Peter, 1946-, Διονύσιος Σολωμός, Εκδόσεις Καστανιώτη,
1995
 Heaney, Seamus, 1939-2013, Τα ποιήματα του βάλτου, Εκδόσεις
Καστανιώτη [μετάφραση, ανθολόγηση], 1996
 Plath, Sylvia, 1932-1963, Το κοστούμι «δε με μέλει», Εκδόσεις Πατάκη,
1996
 Lacarriere, Jacques, 1925-2005, Τα παιδικά χρόνια του Ίκαρου και
άλλα ποιήματα, Εκδόσεις Πατάκη, 1997
 Lermontov, Michail, Ένας ήρωας του καιρού μας, Εκδόσεις
Καστανιώτη, 1998
 Puskin, Aleksandr Sergeevic, 1799-1837, Ευγένιος Ονέγκιν, Εκδόσεις
Καστανιώτη, 2000
 Art and Landscape, Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, 2001
 Ξεινός, Γεώργιος, Εις την Πόλιν, Ιδιωτική Έκδοση, 2001
 Σταθόγιαννης, Πάνος, Νότια θηρία, Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων
και Μεταφραστών Ρόδου, 2002
 March, Michael, Εξαφάνιση, Άγρα, 2003
 Brodsky, Joseph, 1940-1996, Τα ποιήματα της Θείας Γέννησης,
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2003
 Bellow, Saul, 1915-2005, Άδραξε τη μέρα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2004
 Σπαθάρη, Ελισάβετ, Ευ αγωνίζεσθαι, Ιδιωτική Έκδοση, 2004
 Η αρχαία πατρίδα των ποιημάτων, Μεταίχμιο, 2004
 Pelevine, Victor, Το κίτρινο βέλος, Άγρα, 2004
 March, Michael, Υπόσχεση μόνο, Άγρα, 2005
 Άναλις, Δημήτρης Τ., 1938-2012, Άνθρωποι της άλλης όχθης,
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2006
 Walcott, Derek Alton, 1930-, Ποιήματα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2006
 Χρόνης, Βαγγέλης, Youth in Hades, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2008
 Ράλλη, Ιωάννα, Αρχέτυπα του θηλυκού, Cube Art Editions [ Κύβος
Εκδόσεις Τέχνης ], 2008
 Εικόνες περιπλάνησης, Εκδ. Καστανιώτη, 2008
 Bellow, Saul, 1915-2005, Η μοναδική. Άδραξε τη μέρα, εκδ..
Καστανιώτη, 2010
 Andreyev, Leonid, 1871-1919, Η σκέψη. Ο κυβερνήτης,εκδ. Άγρα,
2010
 March, Michael, Ο δρόμος της επιστροφής,εκδ. Άγρα, 2010
 Andreyev, Leonid, 1871-1919, Εκείνος και Το κόκκινο γέλιο,εκδ.
Άγρα, 2011
 Puskin, Aleksandr Sergeevic, 1799-1837, Ευγένιος Ονέγκιν, εκδ.
Καστανιώτη, 2011
 Grossman, Vasily Semyonovich, 1905-1964, Μαντόνα Σιξτίνα. Η
αιώνια ανάπαυση,εκδ. Άγρα, 2011
 Heaney, Seamus, 1939-2013, Τα ποιήματα του βάλτου, εκδ.
Καστανιώτη, 2013
 March, Michael, Αυτό που όλα στοχεύουν, εκδ. Άγρα, 2013
 Shalamov, Varlam, Οι βιβλιοθήκες μου, εκδ. Άγρα, 2014
 March, Michael, Τα καμένα στολίδια του καλοκαιριού, εκδ. Άγρα 2015
 Mayakovsky, Vladimir, Πως φτιάχνονται τα ποιήματα, εκδ.Ύψιλον 2015

ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ << ΜΟΝΑΞΙΑ>>

«ΜΟΝΑΞΙΑ»:
Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο
το σίφουνα, τον αγέρα με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.

Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.

Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα 'ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.

Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα 'ναι βαρύ γι' αυτούς
και θα 'ναι πάλι η μοναξιά σου.

Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα 'ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.

Θεέ μου, τι θα γίνουμε;
Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ' αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;

Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα 'ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.

Φθινόπωρο 1956

(Από την έκδοση)

Μια σπουδαία ποιήτρια έφυγε από κοντά μας για την γειτονιά των αγγέλων.
 Θα συνεχίσει εκεί ψηλά στον “ουρανό του τίποτα”, όχι με τα ελάχιστα, όπως λέει το ομότιτλο ποίημά της, αλλά με πάρα πολλά... 
 Ας είναι ελαφρύ το χώμα που την σκεπάζει .
Σε ευχαριστούμε για όλα αυτά που μας πρόσφερες.

2 σχόλια:

  1. Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ. Αγαπημένη!
    Νομίζω έφυγε ευτυχισμένη να συναντήσει τον αγαπημένο της Ρόντνεη Ρουκ.
    Ένας άνθρωπος με σπάνια οξυδέρκεια, με χιούμορ και καλοσύνη.
    Αιωνία της η μνήμη!
    Καλό βράδυ Μαρία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ειναι το πρώτο της ποίημα, σωστά;
    Αυτο που ειχε δωσεις προς δημοσιευση ο Νικος Καζαντζακης αν δεν κανω λαθος.
    Την γνωριζα μεσα απο τα εργα της, λυπαμαι που δεν προλαβα και απο κοντα.

    Αιωνια της η μνημη

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Μου αρέσει να διαβάζω τα σχόλια σας