Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2018

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ

                                                           ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ


Τα κάλαντα είναι αρχαϊκό ελληνικό και ρωμαϊκό έθιμο. Η λέξη κάλαντα έχει λατινική προέλευση (calenda) που σημαίνει αρχή του μήνα και  που διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα καλώ.Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι τις παραμονές των Χριστουγέννων ,της Πρωτοχρονιάς,των Φώτων και τραγουδούν τα κάλαντα κρατώντας τρίγωνα , λύρες, κιθάρες, ακορντεόν, φυσαρμόνικες.Ρωτούν :<<Να τα πούμε.>> Οι οικοδεσπότες απαντούν : <<Να τα πείτε>>.Τελειώνουν με ευχές <<Και του χρόνου - Χρόνια Πολλά>> Οι οικοδεσπότες τους δίνουν κάποιο χρηματικό ποσό ή στα χωριά τους δίνουν γλυκά όπως μελομακάρονα και κουραμπιέδες Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν πολυάριθμες παραλλαγές Κάθε χωριό κάθε νησί σχεδόν έχει τα δικά του ξεχωριστά κάλαντα. Οι στίχοι διαμορφώνονται ανάλογα με τις διαλέκτους και τα ιδιώματα της κάθε περιοχής και η μουσική ανάλογα με την παράδοση κάθε τόπου Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι περιοχές των Επτανήσων ,της Θράκης, της Ηπείρου ,των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων ,της Κρήτης, του Πόντου ,της Μ. Ασίας.
Παλαιότερα τα κάλαντα τα έλεγαν παραδοσιακοί οργανοπαίκτες .
Συνδέονται με την Αρχαία Ελλάδα τη Ρώμη και το Βυζάντιο.

Το <<Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου >>αναφέρει μεταξύ άλλων στο λήμμα << κάλανδρα..>>
[…] «Το έθιμον ίσως να είναι συνέχεια της περιφοράς της αρχαίας ειρεσιώνης υπό παίδων ή και ένωσις συνηθειών περισσοτέρας της μίας αρχαίων εορτών, διότι οι αποτελούντες τα άδοντα συγκροτήματα περιέρχονται τας οικίας συχνά, κρατούντες ράβδους κεκοσμημένας, όπως περίπου οι αρχαίοι θύρσοι των διονυσιακών εορτών και φανούς πολυχρώμους ή εσωτερικώς φωτιζόμενα ομοιώματα πλοίων, με άνοιγμα απομιμούμενον αστέρα, από όπου μόνον χύνεται το φως κ.λ.π..[…] Φαίνεται πάντως ότι η συνήθεια υφίστατο και προ της βυζαντινής εποχής και ίσως είχε συνδυασθεί η χαρά για την γέννησιν του Σωτήρος, η οποία προ του 4ου αιώνος επανηγυρίζετο την 1ην του έτους, με τας ελπίδας και τας ευχάς του νέου έτους, τας οποίας συνήθιζον οι Ρωμαίοι, και με τον τρόπον του εορτασμού, που ήτο αρχαίος ελληνικός.»[…]
 ΤΑ Κάλαντα πέρα από τα καθαρά <<λόγια>> ή τα λαϊκότερα υπάρχουν και τα λαϊκά που είναι αυτοσχέδια ευχετήρια τραγούδια προς τους νοικοκύρηδες  και το σπιτικό  ανάλογα με τις ιδιότητες, τις ανάγκες ,τις συνήθειες του κάθε σπιτιού.<< Καλήν ημέραν άρχοντες ...>>.<<Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη χαρά του κόσμου..>> . <<Σε αυτό το σπίτι που  ΄ρθαμε πέτρα να μην ραϊσει και ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει >>









  




























5 σχόλια:

  1. Πολύ χρήσιμα όσα μας παρέθεσες σήμερα. Και κρίμα που τα κάλαντα δεν ακούγονται τόσο πολύ όπως παλιά. Ίσως στην επαρχία περισσότερο αλλά στην Αθήνα...οχι.
    Καλημέρα και καλό μήνα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εμείς μαζεύουμε τα παιδιά όλες οι μαμάδες στη γειτονιά και πάμε όλοι μαζί μπούγιο και τα λέμε σε μερικούς για το έθιμο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χαίρομαι που γνωρίζω ένα καινούριο μέλος της παρέας μας κι ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη στο μπλογκ μου.
    Τα κάλαντα είναι απο τα πιο αγαπημένα μας έθιμα,αγαπάμε τις αμετρητες παραλαγές που έχουν σε κάθε τόπο, αλλά δεν ήξερα ότι οι ρίζες του εθίμου φτάνουν τόσο παλίά!
    Καλές γιορτές!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και εγώ είμαι χαρούμενη που σας έχω γνωρίσει.!!!Καλές γιορτές.!!!

      Διαγραφή

Μου αρέσει να διαβάζω τα σχόλια σας